Konkubinat - definicja. Dlaczego żyjemy w konkubinacie? Konkubinat a dziecko

Żyjemy w związkach, mieszkamy z ukochaną osobą, ale nie zawsze decydujemy się na wzięcie ślubu. Jest tak z różnych przyczyn, ale nie zawsze wpływa to niekorzystnie na naszą relację. Wielu z nas ślub nie jest potrzebny, aby tworzyć szczęśliwy o satysfakcjonujący związek, zwany konkubinatem. Czym jest, jakie mamy prawa w takim związku, jakie zalety i wady ma konkubinat?

Czym jest konkubinat? - Definicja

Konkubinat, zwany również związkiem kohabitacyjnym albo partnerskim to forma wspólnego życia z drugą osobą bez jednoczesnego jej sformalizowania. Osoby pozostające w konkubencie żyją więc jak małżeństwo, mogą mieć dzieci, ale nie zdecydowali się na ślub. Osoby pozostające w związku partnerskim wykształciły więzi emocjonalne, fizyczne oraz gospodarcze, kochają się, mają wspólne gospodarstwo domowe, mogą mieć wspólne finanse, razem ustalają domowy budżet, można powiedzieć, że żyją jak małżeństwo. Nie ma żadnego stażu związku, od jakiego "zaczyna się" konkubinat. Można o nim mówić już w przypadku pary, która zdecydowała się na wspólne życie i po miesiącu zamieszkała razem oraz prowadzi wspólne gospodarstwo domowe.

Dlaczego żyjemy w konkubinacie?

Życie w konkubinacie może być wstępem do wspólnego życia oraz czasem narzeczeństwa z zaplanowanym w niedalekiej przyszłości ślubem. Czasami jednak jest świadomym wyborem wielu osób. Dlaczego decydujemy się na takie rozwiązanie? Z wielu powodów, między innymi dlatego, że:

• jeden lub dwoje parterów nie ma rozwodu z poprzedniego związku małżeńskiego, a chce wejść w nowy związek bez oczekiwania na sprawę rozwodową;
• jeden lub dwoje parterów mają negatywne doświadczenia, związane z małżeństwem, np. zdrada i nie chcą zawierać go powtórnie;
• jeden lub dwoje partnerów nie potrzebują formalizowania związku do bycia szczęśliwym, czują spełnienie z bycia razem i bez ślubu;
• partnerzy nie są do końca pewni, czy z tą osobą chcą spędzić resztę życia, planują etap "docierania się" i poznawania bez formalizacji;
• partnerzy nie mają funduszy na zorganizowanie ślubu i wesela lub ich rodziny nie akceptują ich związku i nie pojawiliby się na uroczystości.

Konkubinat a dziecko

Jeśli osoby żyjące w związku konkubenckim zdecydują się na posiadanie dzieci, automatycznie jako ojciec figurować będzie małżonek matki. Jeśli kobieta nie uzyskała w świetle prawa rozwodu, jej mąż musi zrzec się ojcostwa na rzecz faktycznego biologicznego ojca: konkubenta matki.

Uznane przez ojca biologiczne dziecko ze związku partnerskiego ma prawo do alimentów, renty rodzinnej oraz innych tego typu świadczeń, a także dziedziczy po śmierci rodzica na równi z innymi dziećmi, również przybranym rodzeństwem z poprzednich związków.

Dziecko może nosić nazwisko ojca lub matki, nie praktykuje się noszenia nazwiska dwuczłonowego jeśli rodzice nie mają ślubu. Rodzice pozostający w konkubinacie posiadają pełnię praw rodzicielskich do dzieci biologicznych, nie mogą jednak starać się do bycie rodziną zastępczą. W świetle prawa matka lub ojciec z dzieckiem pozostający w konkubinacie traktowani może być jako samotny rodzic i starać się o świadczenia dla takich osób.

Prawa partnerów w związku konkubenckim

Jakie prawa mają osoby pozostające w związku konkubenckim? Czy są one podobne do praw małżonków? Niestety, okazuje się, że nie. Osoby pozostające w konkubinacie traktowane są w świetle prawa jako… obcy dla siebie ludzie. W konkubinacie nie ma mowy o dziedziczeniu czy zasadach prawa spadkowego. Konkubent lub konkubina nie dziedziczą po zmarłym partnerze, prawo do spadku mają za to ich wspólne biologicznie dzieci. Jeśli nabędą wspólnie nieruchomość, np. dom - to po śmierci jednego z partnerów cześć domu (na zasadzie współwłasności) należy się drugiemu parterowi, a reszta dzieciom. W przypadku braku potomstwa oraz innej rodziny część po zmarłym przechodzi na rzecz Skarbu Państwa. Po ewentualnym rozpadzie związku żadna ze stron nie może ubiegać się o alimenty na siebie, jak to możliwe jest w przypadku związku małżeńskiego i rozwodu. Konkubinat w naszym kraju nie jest traktowany prawnie jako rodzina.

Jeśli decydujemy się więc na życie w konkubinacie i chcemy zabezpieczyć ukochaną osobę, warto odpowiednio wcześniej sporządzić ważny notarialnie testament i zapisać jej to, czego chcemy, aby była właścicielem po naszej śmierci. Takie rozwiązanie będzie istotnym zabezpieczeniem dla naszej drugiej połówki.

Konkubinat a związek kohabitacyjny - czym się różnią?

Pojęcie konkubinatu bywa stosowanie zamiennie z terminem związku kohabitacyjnego. Tak naprawdę jednak to związek kohabitacyjny jest pojęciem szerszym, oznacza życie bez ślubu: wspólne zamieszkanie, łączące partnerów więzi emocjonalne. Konkubinat jeszcze jakiś czas temu odnoszony był to relacji wyłączenie erotycznej, pożycia intymnego. Dziś jego znaczenie rozszerza się i zaczyna oznaczać praktycznie to samo, co związek kohabitacyjny.

Zalety i wady życia w konkubinacie

Czy życie w konkubinacie jest korzystne czy lepiej zdecydować się na sformalizowanie związku? Życie bez ślubu ma zarówno zalety, jak i wady.

Zalety związków konkubenckich

• Nie musimy martwić się organizowaniem ślubu oraz wesela, nie ponosimy wydatków z tym związanych, możemy środki przeznaczyć np. na zakup czy wyposażenie mieszkania;
• Partnerzy mogą, ale nie muszą mieć wspólnego budżetu oraz finansów, pozostawanie w konkubinacie nie obliguje nas do finansowego wspierania drugiej strony;
• Bez ślubu możemy żyć razem wiele lat: do końca życia, nikt nie zmusi nas do sformalizowania związku, jeśli nie mamy na to ochoty;
• Gdyby zdarzyło się tak, ze postanowimy zakończyć związek, możemy po prostu się rozstać, bez konieczności składania pozwu rozwodowego;
• Mimo braku ślubu możemy razem mieszkać, mieć dzieci, wspólne konto w banku, a jednocześnie zachować niezależność: mieć osobne majątki, inne nazwiska itp.;

Wady związków konkubenckich

• Brak jakichkolwiek praw spadkowych oraz do dziedziczenia po ewentualnie zmarłym partnerze - uwaga! W przypadku posiadania dzieci z konkubentem/konkubiną dziedziczą wszystkie dzieci biologiczne i przysposobione zmarłego;
• Problemy w przypadku hospitalizacji, lekarz może odmówić udzielania informacji o stanie zdrowia pacjenta osobie, która pozostaje z nim w konkubinacie, może on bowiem rozmawiać jedynie w najbliższą rodziną pacjenta - wyjątek stanowi sytuacja, gdy pacjent upoważni partnera do wglądu w jego sytuację medyczną;
• Może zdarzyć się tak, że partnerzy będą mieć problem z ochrzczeniem dziecka: niektórzy księża nalegają, aby rodzice sformalizowali swój związek i przypieczętowali go sakramentem małżeństwa;
• Możliwy jest brak poczucia bezpieczeństwa, wiele osób deklaruje, że pewniej poczuło się w związku dopiero po ślubie, gdy zaczęli stanowić rodzinę w sensie prawnym, posiadać to samo nazwisko.

Czy warto żyć w konkubinacie, czy jednak o wiele lepszym rozwiązaniem jest sformalizowanie związku? Na to pytanie nie ma jednej dobrej odpowiedzi, każdy powinien wybrać rozwiązanie, które pozwala mu na osiąganie szczęścia i życiowej satysfakcji.