Czym jest masochizm? Masochizm psychiczny, emocjonalny, seksualny

Masochizm jeszcze do niedawna kojarzył się jedynie z zaburzeniem seksualnym, dziś mówimy o nim również w kontekście zaburzeń osobowości. Mamy bowiem coraz częściej do czynienia z masochizmem psychicznym oraz emocjonalnym.

Czym jest masochizm? Masochizm seksualny i sadomasochizm

Mianem masochizmu określamy rodzaj zaburzenia seksualnego, który polega na osiąganiu satysfakcji seksualnej na skutek doznawania bólu fizycznego oraz upokorzenia przez drugą osobę. Takie rozumienie masochizmu, jako dewiacji seksualnej, jest najpopularniejszym rozumieniem tego terminu. To jednak jedna z form sadomasochizmu, czyli zaburzenia preferencji seksualnych, kiedy to osoba preferuje kontakty seksualne połączone z upokarzaniem, zniewoleniem, np. związaniem.

W łagodnej formie takie zachowania mogą być elementem gry wstępnej do zbliżenia, mogą tez przyjmować formę ciekawych fantazji seksualnych. Drugą formą jest sadyzm, czyli osiąganie satysfakcji seksualnej poprzez zadawanie bólu drugiej osobie i upokarzanie jej. Można więc powiedzieć, że sadomasochizm realizuje się poprzez zachowania sadystyczne i masochistyczne.

Już dawno jednak pojęcie masochizmu wykroczyło poza sferę seksualną i powstały nowe jego typy. Należą do nich masochizm psychiczny i emocjonalny. Warto poznać ich przyczyny, objawy oraz możliwości leczenia tego typu zaburzeń.

Masochizm psychiczny

Masochizm psychiczny uznawany jest za zaburzenie osobowości, obejmuje tendencje do prowokowania sytuacji, kiedy dana osoba cierpi psychicznie: jest upokarzana przez kogoś, obrażana, poddawana surowej krytyce. Zwykle masochizm ten cechuje ludzi uległych, którzy dobrze się czują pod czyimś wpływem, podporządkowują się np. rodzicowi czy partnerowi, czasem własnemu, dorosłemu dziecku.

Przyczyny
Wśród przyczyn masochizmu psychicznego wymienić można zaburzenia genetyczne oraz uszkodzenia biologiczne, przyczyniające się do powstania zaburzeń osobowości tego typu. Zaburzenie to może się pojawić również u osób, wychowywanych przed nadopiekuńczych rodziców, jak i opiekunów dominujących, którzy nie pozostawiali nam dozy swobody. Zwykle przyczyną tego zaburzenia jest brak możliwości okazywania i mówienia o swoich emocjach, skutkuje to wykształceniem nieprawidłowej struktury osobowości w przyszłości.

Jak obawia się ten typ masochizmu?
Masochista przede wszystkim, jako osoba o niskim poczuciu własnej wartości, ma bardzo duże problemy w relacjach interpersonalnych. Prowokuje innych do znęcania się nad nim, co skutkuje odczuwaniem upokorzenia, na które niejako czeka. Z drugiej strony masochista odtrąca wszelką pomoc, nie chce wsparcia, reaguje na nie złością, co dodatkowo prowokuje do odtrącania go i przyciąga do niego ludzi toksycznych. Masochista psychiczny źle znosi sukces, nie umie się nim cieszyć, umniejsza swoje zasługi.

Czy ten typ masochizmu podlega leczeniu?
Wiąże się on z nieprawidłową strukturą osobowości oraz znacznymi utrudnieniami w relacjach z innymi, wskazane więc jest podjęcie specjalistycznego leczenia. Warto udać się na konsultację specjalistyczną i rozpocząć terapię psychologiczną. Będzie ona nakierowana na poprawę samooceny i wzrost pewności siebie.

Masochizm emocjonalny

Masochizmem emocjonalnym z kolei nazywamy tendencję do doświadczania negatywnych stanów emocjonalnych:

• przygnębienia,
• pogorszonego nastroju,
• niepokoju, wręcz stanów depresyjnych.

Masochiści emocjonalni stale się czymś zamartwiają, są smutni, często coś ich niepokoi, mają wiele problemów, z jakimi nie mogą sobie poradzić.

Skąd bierze się ten typ masochizmu?
Zwykle wśród przyczyn wymienia się wychowywanie przez dominujących rodziców o silnych charakterach, małą swobodę w czasie dorastania, niskie poczucie własnej wartości, niską samoocenę, skłonność do depresji oraz melancholiczny typ temperamentu.

Czy masochizm emocjonalny należy leczyć?
Wskazana byłaby konsultacja ze specjalistą. Długotrwałe pogrążanie się w negatywnych myślach może bowiem prowadzić nawet do depresji.

Osobowość masochistyczna i jej rodzaje

W temacie masochizmu psychicznego i emocjonalnego warto wspomnieć o osobowości masochistycznej, czyli takiej konstrukcji osobowości, która jest nastawiona na upokarzanie się i bycie niejako kozłem ofiarnym. Można wyróżnić cztery jej typy. Są to:

Osobowość masochistyczna depresyjna
Cechuje osoby o tendencji do nastrojów depresyjnych: stale uskarżają się na swój los, nie chcą jednak przyjąć pomocy, wsparcia, wymuszają jednak zachowania opiekuńcze ze strony drugiej osoby i błędne koło się zamyka.

Osobowość masochistyczna cnotliwa
Cechuje osoby narcystyczne, bardzo podkreślają, jak cierpią, chcą podkreślić swoją wyjątkowość i poświecenie na rzecz drugiego człowieka, wiele mówią o swoim nieszczęściu, niedoli, z pewnością co rusz usłyszysz, co zrobiły dla innych, a jak same mają źle.

Osobowość masochistyczna zaborcza
Cechuje osoby z tendencja do agresji ale i apatii, taki człowiek chce kontrolować innych poprzez wymuszanie na nich niesienia pomocy, chce być kimś ważnym w życiu innych, bywa natarczywy.

Osobowość masochistyczna samoniszcząca
Cechuje osoby o tendencjach do unikania odpowiedzialności, ludzie tacy są nastawieni na unikanie sukcesów i dążeniu do porażki, kreują się na ofiary, które wymagają stałego współczucia i pobłażania im.

Związek z masochistą - test

Po przeczytaniu tego tekstu uważasz, że Twój życiowy partner lub inna bliska osoba może być emocjonalnym masochistą? Odpowiedz na pytania i przekonaj się, czy masz rację?

1. Bliska mi osoba jest pesymistą, stale widzi wszystko w czarnych barwach.
2. Nie cieszy się z sukcesów, za to bardzo przeżywa porażki.
3. Przejmuje rolę ofiary, kozła ofiarnego, spuszcza głowę i przyjmuje na siebie wszystko to, co złe.
4. Z pokorą przyjmuje wszystkie kary i niepowodzenia, upatrując winy jedynie w sobie.
5. Nie pozwala sobie pomóc, odtrąca wszelkie propozycje wsparcia.
6. Pisze pesymistyczne scenariusze na przyszłość.
7. Wydaje się, że czerpie przyjemność z bycia nieszczęśliwym.

Co najmniej 3 odpowiedzi twierdzące? Możesz z dużym prawdopodobieństwem przyjąć, że bliska Ci osoba ma tendencję do masochizmu emocjonalnego.

Jak żyć z masochistą emocjonalnym?

Nie oszukujmy się, nie należy to do najłatwiejszych zadań… masochista jest wiecznie niezadowolony, narzeka na swój ciężki los, przyjmuje rolę ofiary, a kiedy wyciągasz pomocną dłoń, chcesz pomóc, wesprzeć go - odrzuca wszelką pomoc, by znów pogrążyć się w swojej niedoli. Co więc zrobić? Najlepiej zaproponować bliskiej osobie skorzystanie z pomocy specjalisty, nie oczekujmy jednak, że dostrzeże swój problem i ochoczo się zgodzi. Ponadto, terapia jest zwykle pomocą długoterminową, nastawioną niejako na uwalnianie uczuć zakazanych dla masochisty: radości, zadowolenia, dumy z samego siebie. Co możesz zrobić? Oczywiście towarzyszyć, wspierać i pomagać w realizowaniu zaleceń terapeutycznych. Wbrew pozorom, nauka bycia szczęśliwym wcale nie jest taka prosta, jak mogłoby się wydawać.