Witaminy kluczem do zdrowia

Witaminy to klucz do zdrowia

Profilaktyka z udziałem witamin to najprostsza droga do zachowania zdrowia. Sukcesywnie prowadzone badania dowodzą, że to między innymi witaminy chronią nas przed chorobami. Na przykład przed wodnymi rodnikami, czyli agresywnymi substancjami, które są negatywnie aktywne w czasie przemiany materii i mogą szkodzić komórkom organizmu.

Wynikiem tego są liczne choroby - od reumatyzmu i arteriosklerozy do raka. Aby uodpornić się na działania agresora, musimy być w sposób optymalny wyposażeni w witaminy, szczególnie C, E i beta-karoten.

Wówczas tzw. antyoksydanty neutralizują działanie wodnych rodników. Witamina C znajduje się w owocach cytrusowych, papryce słodkiej, liściach pietruszki naciowej, jarmużu, brokułach, brukselce, kapuście kiszonej, ziemniakach; witamina E w olejach roślinnych, a beta- karoten w jarzynach. Lśniące włosy, mocne paznokcie i jędrna skóra zależą również od witamin, szczególnie od witaminy A, C, E, kwasu pantotenowego, biotyny i beta-karotenu. Na nasz wygląd mają wpływ nie tylko witaminy znajdujące się wewnątrz organizmu, ale także obecne w kosmetykach i preparatach stosowanych na skórę.

W przeciwieństwie do hormonów i enzymów, organizm człowieka nie wytwarza witamin, dlatego muszą być one dostarczane w pokarmach. Specjaliści od żywienia nieustannie postulują, aby spożywać jak najwięcej posiłków zawierających warzywa i owoce. Najlepiej kilka razy dziennie. Coraz bardziej popularna jest zasada: pięć razy dziennie i to w dużych ilościach - około 0,5 kg dziennie.

Jak przygotowywać posiłki bez niszczenia witamin?

Przede wszystkim gotować pokarmy nie dłużej niż trzeba. Im dłuższe gotowanie, tym ilość witamin mniejsza. Najbezpieczniejszymi metodami dla witamin jest parowanie, duszenie oraz gotowanie w szybkowarze. Warto wiedzieć, że potrawy nieodpowiednio przygotowane do spożycia tracą do 70% witaminy C. Trzeba zdać też sobie sprawę z faktu, że zawsze najlepszą jakością będą odznaczały się warzywa konsumowane bezpośrednio po zbiorze. Świeże jarzyny ze znaczną zawartością witamin to te, które sami zebraliśmy z naszych ogrodów i bezpośrednio podaliśmy na stół. Kupowane w sklepach i na placach targowych często były składowane, później transportowane do punktu sprzedaży, dlatego traciły cenne witaminy, zanim do nas dotarły.

Witaminy są nieodzowne do rozwoju człowieka. Brak witamin powoduje zachwianie funkcji organizmu i prowadzi do zaniku systemu odpornościowego. Krótko trwający, nieznaczny niedobór witamin jest prawie niezauważalny. Jeśli jednak czas niedoboru się przedłuża, mogą wystąpić mdłości, brak apetytu, rozkojarzenie i nadmierna nerwowość, a także osłabiona odporność na infekcje. Określone stany organizmu, takie jak ciąża, karmienie, rozwój, zwiększają zapotrzebowanie na witaminy. Grupy ryzyka to dzieci i młodzież w fazie rozwoju, a także palacze, osoby starsze, osoby narażone na stres, osoby pracujące w warunkach szkodliwych dla zdrowia. Każda z witamin (a jest ich trzynaście) spełnia szczególne zadanie w przemianie materii. Głównym dostawcą witamin są produkty razowe, a więc chleb razowy, płatki ryżowe, płatki owsiane, owoce i jarzyny, mleko i przetwory mleczne, orzechy, a także mięso i jajka.

Medycyna rozróżnia witaminy rozpuszczalne w tłuszczach oraz w wodzie

W tłuszczach rozpuszczają się witaminy: A, D, E, K. Są one przyswajane przez organizm w związkach z tłuszczami. Z kolei do witamin rozpuszczalnych w wodzie należy witamina C oraz witaminy z grupy B. Jeżeli witaminy rozpuszczalne w tłuszczach odkładają się w tkance tłuszczowej, mogą być tworzone w organizmie pewne ich zapasy. Witaminy B i C, które rozpuszczają się w wodzie nie są magazynowane i powinny być stale dostarczane z pożywieniem. Witamina B1 usprawnia pamięć i myślenie, B2 dostarcza energie komórkom, B3 wspomaga układ nerwowy i obniża cholesterol LDL, B5 przeciwdziała zaburzeniom pamięci, B6 chroni serce i uspokaja, B12 pobudza procesy krwiotwórcze, wpływa na prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, przeciwdziała depresji i zaburzeniom równowagi, witamina C chroni nas przed wirusami. Nadmiar witamin nieprzyswojonych jest wydalany z organizmu z moczem.

Bibliografia:
1. Boneneberg K., Witaminy? Rzut oka na fakty. "Aura" 2009 nr 7, s. 34-35.
2. Kunicki E., Pochwała warzyw. "Aura" 2003 nr 4, s. 35-36.